Πέρασαν 28 χρόνια, Σάββατο όπως και φέτος, από τον άδικο χαμό ενός μεγάλου αθλητή, παιδί ενός θρυλικού αθλητικού τμήματος που έγραψε τεράστια ιστορία σε χρόνια πέτρινα δημιουργώντας την πρώτη εκτός κέντρου αυτοκρατορία και που ο ίδιος λες εκπροσωπούσε την ψυχή του δεκαετίες μετά. Ήταν 22 Ιούνη του 1996 όταν ο Νώντας Σαμαρτζίδης, αρχηγός του Τμήματος του Αρη (μετέπειτα του Εθνικού) στο πόλο και της Εθνικής, έμενε στο νερό που τόσο αγάπησε. Ήταν νέος, όμορφος, νιόπαντρος και μόλις 31 ετών.
Το κείμενο αναδημοσιεύεται από σελίδα του διαδικτύου
Γεννήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου του 1965 στις Σέρρες και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Ασχολήθηκε με την κολύμβηση στον Άρη και κατέκτησε πέντε χρυσά μετάλλια στο ελεύθερο. Ήταν πρωταθλητής Ελλάδος στις κατηγορίες εφήβων και νέων το 1982 και το 1983 με τα χρώματα του Συλλόγου σε εποχές που τα οικνομικά μεγέθη και οι έτοιμοι τίτλοι ακόμη και στις ακαδημίες δεν ήταν θεσφατο.
Με τον Άρη έφτασε με τους άνδρες στον τελικό κυπέλλου του 1985, για να δει τον Εθνικό να σηκώνει το τρόπαιο (8-7), παρ’ ότι ο ίδιος ήταν ο καλύτερος παίκτης μέσα στην πισίνα. Μέτρησε 319 συμμετοχές με την Εθνική ομάδα, μεταξύ αυτών δύο παρουσίες σε Παγκόσμια πρωταθλήματα το 1991 στο Περθ και το 1994 στη Ρώμη και ισάριθμες συμμετοχές σε Ολυμπιακούς αγώνες το 1988 στη Σεούλ και το 1992 στη Βαρκελώνη.
Το μαγικό αυτό ταξίδι έμελλε να φτάσει στο τέλος του το μεσημέρι της 22ης Ιουνίου του 1996, όταν συνέβη μία ασύλληπτη τραγωδία στα νερά της Παλαιάς Επιδαύρου, παρουσία της γυναίκας του που τον περίμενε στην ακτή, την επίσης διεθνή πολίστρια, Ντίνα Μαυρίδου και ένα φιλικό ζευγάρι, τον Νίκο Ξυλούρη και την πολίστρια, τότε και δημοσιογράφο αργότερα Δώρα Ιωαννίδου ταξιδεύουν στην Επίδαυρο. «Οι άντρες πάνε για ψάρεμα. Ο Νώντας βουτά, χωρίς μπουκάλα στα 40 μέτρα. Τόχει ξανακάνει, μόνο που τώρα το κάνει όλο και πιο συχνά. Ο Νίκος Ξυλούρης βγαίνει στην επιφάνεια του νερού και περιμένει τον φίλο του. Αυτός αργεί. Είναι 12.30 το μεσημέρι. Η θάλασσα αυτή που τόσο αγαπούσε τον έχει κρατήσει κοντά της. Για πάντα. «
Σύμφωνα με διάφορες πηγές από το ίντερνετ: Ο Μάνος Μίχαλος, γιος του αείμνηστου Τάκη, εκ των κορυφαίων μορφών του ελληνικού πόλο και μεταξύ των φίλων του Νώντα, θυμάται ” πάνω μου τη δύναμη του! Τα χέρια του ήταν τανάλιες. Αυτό που λένε για την υπερφυσική δύναμη που είχε, είναι γεγονός. Μπορώ να σε διαβεβαιώσω, από προσωπική εμπειρία. Μου έσφιγγε το χέρι να με χαιρετήσει και ήταν λες και με έσφιγγε τανάλια“.
Ο Γιώργος Μαυρωτάς είχε γράψει στο βιβλίο του “Το θεώρημα της Επτάδας” πως ο Σαμαρτζίδης είχε καταφέρει να κερδίσει -σε φιλικό με τις ΗΠΑ- στο σπριντ, τον οκτάκις χρυσό σε Ολυμπιακούς Αγώνες -στα 50 και τα 100 μέτρα ελεύθερο-, Ματ Μπιόντι.
“Ο πρώτος all around πολίστας”
Κατά του Θοδωρή Χατζηθεοδώρου το ρηθέν ” ήταν ο πρώτος all around πολίστας. Εκ των κορυφαίων αθλητών που γέννησε ο ελληνικός αθλητισμός
Η σχέση που αναπτύχθηκε ήταν τόσο δυνατή, που τον κράτησε στον Αυτοκράτορα, μολονότι είχε ουκ ολίγες προτάσεις από ομάδες εντός και εκτός συνόρων. Όσοι αναζητούσαν έναν γνήσιο ηγέτη, τον ήθελαν.
Ενδεχομένως να σκέφτεσαι “μα καλά, πόσο δυνατός ήταν;”. Θα σου πω. Ή μάλλον θα σου εξηγήσω ότι προλάβαινε την μπάλα, στην έναρξη ενός αγώνα, κολυμπώντας με πεταλούδα, ενώ όλοι οι άλλοι κολυμπούσαν ελεύθερο. Ο Σελετόπουλος επιβεβαίωσε πως ” ήταν από τους πιο δυνατούς παίκτες στον κόσμο, εκείνη την εποχή. Αυτό μεταφράζεται στο ότι είχε πάρα πολύ δυνατό σουτ, είχε ένα κορμί που ήταν εξαιρετικά φτιαγμένο για αυτό το σπορ και ένα σουτ μοναδικό.
Ο Κούλης Ιωσηφίδης έχει καταθέσει πως ” όταν τον σκέφτομαι, θυμάμαι πάντα τη δύναμη του και κυρίως τη θέληση του να νικήσει. Δεν έχω ξανασυναντήσει ξανά τέτοια δίψα, πάθος για το παιχνίδι, ούτε αθλητή σαν εκείνον. Ήταν μοναδικός. Ένας πραγματικός γίγαντας στο νερό και ένας καταπληκτικός άνθρωπος έξω από την πισίνα με μεγάλη καρδιά, τίμιος, απλός, εργατικός. Ήταν ηγέτης δίχως να το κυνηγήσει, γεννήθηκε για αυτό. Και ναι έχετε δίκιο, έγινε ένας μεγάλος αρχηγός“. Δηλαδή, ήταν παίκτης ” που έκανε καλύτερους τους συμπαίκτες του, που τους ενέπνεε, τους ξεσήκωνε, τους έδινε κίνητρα και τους υπερασπιζόταν“.
Αυτό το “τους υπερασπιζόταν” είχε πολλαπλές μεταφράσεις. Ο επί σειρά δεκαετιών ρεπόρτερ και του πόλο, Γιάννης Λαμπίρης εξηγεί στο Sport24.gr ότι αυτό που του είχε κάνει μεγαλύτερη εντύπωση από τον Σαμαρτζίδη ήταν ότι ” έβγαινε από την πισίνα και… χώριζε τον κόσμο. Τον θυμάμαι σε ματς του Εθνικού με τον Ολυμπιακό, να βγαίνει από την πισίνα, να πετά το σκουφάκι και να ρωτά τους ταραξίες “τι θα γίνει; Θα μας αφήσετε να παίξουμε;”.
Δεν ήταν αθυρόστομος ή προκλητικός. Ήταν αγαθός γίγαντας. Ένας άνθρωπος που έλεγε πάντα ό,τι σκεφτόταν. Ήταν ο “μπροστάρης” και άλλοι κρύβονταν από πίσω του… δεν μπορούσαν να τον δαμάσουν“. Θυμάται και ότι ” αν πείραζες συμπαίκτη του, γινόταν χαμός. Είτε ήταν στο σύλλογο, είτε στην Εθνική. Ήταν κάτι που δεν επέτρεπε“.
“Όλοι τον σέβονταν, οι αντίπαλοι τον έτρεμαν”
Ο Θέμης Χατζής που ήταν συμπαίκτης του στην Εθνική το 1995 και αντίπαλος του στο ελληνικό πρωτάθλημα (αν και ο ίδιος έχει ξεκαθαρίσει πως ” δεν ήμασταν ποτέ αντίπαλοι, ήμασταν φίλοι“) επαυξάνει, εξηγώντας ότι ” παίξαμε και μια χρονιά μαζί στον Εθνικό. Μου έδειξε κάποια βασικά πράγματα για το πόλο. Τον αγαπούσα. Τον είχα σαν μεγάλο αδελφό. Ήταν ένα πραγματικό θηρίο. Ένα αγαθό παιδί, με εκπληκτική δύναμη. Δεν υπήρχε άνθρωπος που να μην έχει κάτι καλό να πει για εκείνον. Οι αντίπαλοι μας τον έτρεμαν. Όλοι τον σέβονταν“.
Ο Χατζηθεοδώρου , προπονητής της Νέων και συμπαίκτης του Νώντα, κατέθεσε επίσης, την προσωπική του εμπειρία: ” Ήταν ένα αγνό και καθαρό παιδί, το οποίο είχε τεράστια αποθέματα ψυχικής και σωματικής δύναμης. Είχα την τύχη και την τιμή να αγωνιστώ εναντίον του σε διασυλλογικό επίπεδο και ως συμπαίκτης του στην εθνική ομάδα.
Επειδή ήμουν από τους μικρούς αθλητές τότε, μπορώ να θυμηθώ πως πάντα προστάτευε και βοηθούσε τους μικρότερους.
Ο Πάνος Τσολακούδης (ακόμη ένας πόντιος από τυς πάρα πολλούς του Αρη) ήταν από τους πρώτους φίλους του Νώντα Σαμαρτζίδη στην πισίνα. Θυμούμενος τη γνωριμία τους είπε: «Με το Νώντα ήμασταν μαζί από κολυμβητές στον Άρη. Πήραμε και το πρωτάθλημα στη σκυταλοδρομία 4χ100μ. Ελεύθερο. Από εννέα χρονών γνωριζόμαστε. Ξεκινήσαμε να κάνουμε παρέα από τους πατεράδες μας. Ο Νώντας ήταν ο πιο ατίθασος και δεν είχε παρέα στην αρχή. Ο πατέρας μου – που έκανε παρέα με τον πατέρα του Νώντα – μου είπε να κάνω παρέα με αυτό το παιδάκι. Έτσι κι εγώ τον πλησίασα. Κολλήσαμε οι δυο μας μαζί και με το Νίκο το Σιμονόπουλο. Μαζί με εμάς έγιναν φίλοι και οι γονείς μας. Πηγαίναμε τρώγαμε όλοι μαζί μετά τις προπονήσεις. Στη σκυταλοδρομία 4χ100μ πετύχαμε την πρώτη νίκη ομάδας εκτός Αθηνών στη συγκεκριμένη κατηγορία έπειτα από 30 χρόνια (Νώντας Σαμαρτζίδης, Πάνος Τσολακούδης, Νίκος Φωκιανός και Θωμάς Κουρτέσης)». Για το ξεκίνημα στο πόλο: «Επειδή ήμασταν καλοί κολυμβητές μας πήραν στο πόλο να βοηθήσουμε στα παιδικά τμήματα και εκεί σκαλώσαμε. Μαζί με παιδιά όπως ο Τάσος Τσικάρης, ο Νίκος Σιμωνόπουλος, ο Δημήτρης Κουζούνης, ο Δημήτρης Χατζημωυσής και ο Πάρις Διγκτσής. Πήραμε στη Νίκαια το εφηβικό πρωτάθλημα, ενώ την επόμενη χρονιά στους νέους άνδρες χάσαμε στο μπαράζ στη Βουλιαγμένη, έχοντας δύο-τρεις τιμωρημένους παίκτες και εμένα τραυματισμένο. Ως γενιά του 1965 πήραμε την επόμενη χρονιά το πρωτάθλημα στους νέους άνδρες. Αξέχαστες στιγμές…»/ …/Θυμάμαι ακόμη ένα γκολ που είχε πετύχει με σκαστό σουτ στον απέναντι στον Γιάννη τον Βώσσο. Χειροκρότησε όλο το κολυμβητήριο».
Ο πατέρας του λίγες μέρες μετά τον άδικο χαμό του έδωσε συνέντευξη στον πρώην πολίστα, τότε δημοσιογράφο και σήμερα συγγραφέα Στέφανο Δάνδολο (Ιστορία χωρίς όνομα, και άλλα) στην οποία κατηγορούσε ευθέως την ομοσπονδία για τη στάση του αποκλεισμού του που ‘τον οδήγησε’ να τα βαλει χειρότερα με το νερό. Μάλιστα στην κηδεία που έγινε, τόσο η οικογένεια, όσο και η ομάδα του, ο Εθνικός, απαγόρευσαν να παραστούν εκπρόσωποι της κολυμβητικής ομοσπονδίας. Ο τ Πρόεδρος της Κολυμβητικής Ομοσπονδίας, κ. Δημήτρης Διαθεσόπουλος, εκφράστηκε για την απώλεια ενός μεγάλου αθλητή, αναφέροντας χαρακτηριστικά: Ο Νώντας ήταν ένα παιδί του οποίου τα κατορθώματα θα μείνουν ανεξίτηλα στην ελληνική υδατοσφαίριση. Εκτός από πολύ μεγάλος αθλητής ήταν και ένας εξαιρετικός άνθρωπος, ο οποίος έφυγε τόσο άδικα, πάνω στο καλύτερο κομμάτι της ζωής του. Το κενό αυτού του μεγάλου αθλητή και ανθρώπου είναι δυσαναπλήρωτο και όσα χρόνια κι αν περάσουν, και 20 και 30 και 50 θα αξίζει να μνημονεύεται. Κάθε χρόνο έρχεται αυτή η μέρα και κανείς δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι ο Νώντας έχει φύγει”.
Δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση ο αποχαιρετισμός στο Νώντα Σαμαρτζίδη. Όσοι -και ήταν πάρα πολλοί- βρέθηκαν χθες στην Αγία Τριάδα (στην παιδική γειτονιά μου) και μετα στα Νεκροταφεία της Αναστάσεως, δεν πιστευαν ότι το παλληκάρι έφευγε οριστικά έγραψε το σαιτ πόλο του τότε ΠΑΟΚ.
Με τη Μαυρίδου δεν είχαν κλείσει καν επέτειο γάμου -ήταν παντρεμένοι μόλις επτά μήνες. Στις 12.30 της 22ας Ιουνίου του 1996, “έφυγε” για τα παλάτια του Ποσειδώνα που τόσο αγαπούσε. Όχι όμως, και από τις ζωές όσων τον είχαν γνωρίσει. Όταν έγινε γνωστός ο θάνατός του το πανελλήνιο συγκλονίστηκε και το πόλο έγινε πρωτοσέλιδο. Ενώ στο μεγάλο Διεθνές Τουρνουά της Ιταλίας οι παίκτες έβαλαν τα κλάματα και οι Ιταλοί φίλαθλοι του αφιέρωσαν ένα αξέχαστο standing ovation 10περίπου λεπτών. Στο νερό υπήρξε ένας πραγματικός θεός του πολέμου που άνοιξε δρόμους για το άθλημα. Μνήμη Νώντα Σαμαρτζίδη +22 Ιουνίου 1996